O prelo
‘Parangolé’: o exercicio de retornar a través da palabra, un poemario de Pablo Fidalgo Lareo

Parangolé é unha pregunta constante ao pasado. É unha obra que repasa o vivido. Mais non é unha antoloxía que colle o pasado como un evento acabado senón que o afronta dende a dúbida, a sospeita, a incerteza. Non hai nada vivido que non mereza ser cuestionado.

Pablo Fidalgo Lareo escribe Parangolé como un percorrido: Montevideo, Sopocachi, Punta Arenas, Marsala. Cada lugar é o título dun poema que aparece como quen escribe unha lembranza: a anacos, con interferencias, cheo de dúbidas e de preguntas.

Para Fidalgo os percorrido no só son desprazamentos físicos, son ante todo procesos de construción dun mesmo. Di en Ouro en pano: “Eu nunca conseguín dicir quen son / sen consultar os meus diarios, as cartas”. A voz poética regresa constantemente ás pegadas de se mesma. Non é o poeta orgulloso do seus encontros no mundo, que se percebe como un todo acabado, disposto a coñecer a realidade e recollela en palabras. Aquí todo o contrario: a voz e fráxil, chea de dúbidas e, as veces, angustiada.

A viaxe en Parangolé non é unha aventura heroica, expeditiva. É un xesto incerto: “Ensinémoslle a alguén a cortarnos as ás / como o inicio dunha viaxe”. É o inicio dun itinerario adusto e reflexivo.

Non se debe ter dúbida en que o percorrido de Parangolé se detén no feito de medrar. Fala dos episodios propios da xuventude. Pregúntase polo valor da mocidade, da súa forza e a súa pertinencia. Esta é una voz que regresa para tomar con coidado o que se fixo: “Fixen na xuventude algo digno / ademais de proxectos, comunidades, escándalos?”. Exíxese a se mesmo encontrar un rastro de presenza no seu pasado. Algo que supere os escándalos, o paso do tempo inservible. Encóntrase no conflito de dar xustificación ao seu propio paso polo mundo. Nese campo, Parangolé resulta áspero con se mesmo. Parece a voz de alguén que madura e que non deixa o seu pasado sen confrontar. Una vez máis, o acontecido merece ser sometido, reconstruído aínda que sexa por anacos.

Parangolé é unha palabra cun dobre significado: no portugués resulta ser un discurso inútil, sen sentido pero tamén refire a obra do artista visual Helio Oiticica. Os parangolés de Oiticica eran obras xurdidas dun proceso de desintelectualización que se compoñía dun conxunto de telas de diferentes cores que se colocaban no corpo do artista e que se incorporaban ao seus movementos. É de alí, onde Fidalgo recolle esa noción de caos e de desorde que non deixa de estar integrado nunha matriz central. No caso de Oiticica é o corpo, no caso de Fidalgo é a lembranza.

Chan da Pólvora, unha das nosas editoriais máis importantes no ámbito poético, publicou esta primeira obra de Fidalgo en galego. E isto non resulta para nada gratuíto: é o xesto do retorno.