Política
Demokrazia liberalaren ameskeria

Liberalismoa eta demokrazia gutxitan joan dira eskutik historian, bateraezinak baitira
Filosofia irakaslea eta Feministaldeko kidea
21 feb 2022 06:50

Hitzok elkarrekin ikustera ohitu gara: 'demokrazia' sustantibo, eta 'liberala', adjektibo. Ez da hain ohikoa, ordea, ‘liberalismo demokratikoa’ esamoldea ikustea (aldiz, ‘sozialismo demokratikoa’ esakune arrunta da). Baina argigarriagoa litzateke. ‘Demokrazia liberala’ adierazpenak berak beste demokrazia mota batzuk egon daitezkeela adierazten du (ez diogu horri helduko orain). ‘Liberalismo demokratikoa’ esamoldeak adieraziko luke beste liberalismo mota batzuk kabitzen direla, demokratikoak ez direnak. Horixe da hemen inporta zaiguna: kontua ez da bakarrik liberalismoaren forma ez demokratikoak daudela, baizik eta, tradizio politikoak diren heinean, liberalismoa eta demokrazia gutxitan joan direla eskutik historian. Are gehiago: mugan, bateraezinak dira (Antonio Escohotadok —goian bego— zioena gorabehera).

“Liberalentzat aske izateak interferentziarik gabe mugitu ahal izatea esan nahi duen bitartean, demokrazia erradikalaren aldekoentzat inoren menpe ez egotea da”

Liberalismoa perimetro bortxaezin bat ezartzeaz arduratzen da, gizabanakoa subiranoa den esparru bat, non bere erabakiak ordainik gabe errespetatu behar diren. Norbanakoaren eskubideei lehentasun osoa ematen die gehiengoaren irizpidearen mende ez daudelakoan. Pentsamolde liberalaren arabera, izabanako subiranoak erabaki ditzakeen gaiak hauek dira: nor bere buruari, bere bizitzari, bere gorputzari, bere osasunari, bere sexualitateari, bere bizi-proiektuari, bere kontzientziari, bere pentsamenduari, bere heriotzari dagozkionak. Hor ezin da inor sartu, ez hiritar-hurkoak, ez Elizak, ez Estatua. Norberak erabakitzeko eremua osatzen dute. Batzar hiritar batek ere ez du zilegitasuna norbanakoaren eskubideak bertan behera uzteko. Hori egin nahiko zuen gobernu batek edo botere legegile batek totalitario bihurtuko luke bere burua ipso facto. Gizabanakoen eskubideak eta libertateak edozein asanblada herritarren aurrekoak dira, atributu aurre-politikoak.

Pentsamendu errepublikar-demokratikoak estalgabetu du hori abstrakzio hutsa dela, musika zerutiarra; askatasuna eta eskubideak benetan erabiltzeko gaitasuna baldintza material aski sendoez gozatzearen mende dagoelako. Liberalentzat aske izateak interferentziarik gabe mugitu ahal izatea esan nahi duen bitartean, demokrazia erradikalaren aldekoentzat inoren menpe ez egotea da. Antoni Domènech filosofo katalan gogoratuak errepikatu ohi zuenez, inor ez da askea bizi ahal izateko beste baten mende badago, nahiz eta gero inolako oztoporik ez topatu hau edo bestea sinesteko. Ustezko eskubide aurre-politikoak ezerezean gelditzen dira instituzio politiko gizatiarren aitortza gabe.

“Liberalismoak babestu nahi zuena jabetza pribatua zen; ekoizpen-bideen jabetzaren eta kapitalaren errenten bortxaezintasuna”

Liberalismoak ezarritako perimetro bortxaezinean lehenengo eta behin aurkitzen duguna ez da kontzientzia, edo askatasun sexuala. Liberalismoak babestu nahi zuena jabetza pribatua zen; ekoizpen-bideen jabetzaren eta kapitalaren errenten bortxaezintasuna. Hortik liberalismoaren parte handi bat liberalismo ekonomiko bilakatu izana, indibidualismo posesiborako aitzakia teorikoa baino ez. Horretarako asmatu zuten eskubide aurre-politikoen kontakizuna. Muntaia kontzeptual honen bidez, gehiengoen erabakitzeko ahalmenari (hori da demokrazia) muga sendoa jarri nahi zitzaion. Baina liberalismo ekonomikoak arrakasta izan arren, demokraziak kapitalari eta jabetza pribatuari traba gutxi batzuk jartzea lortu du, horregatik ezin diot su eman pinudi bati, zeharo nirea bada ere.

Liberalen aburuz, gehiengoak ezin du demokratikoki erabaki aberastasunari mugak jartzea (ustez inork inori ezer zor ez dion sistema meritokratiko honetan bakoitzak merezi duenaren isla baita aberastasuna, kar-kar). Hortik enpresa-inperioei aurre egin eta kontrolatu ahal dituzten sistema publikoak ezartzeko eta mantentzeko premia, kontrapisu publiko-demokratiko hori gabe eragin erabakigarria izan baitezakete (pentsatu komunikabidetan).

“Enpresa-inperioei aurre egin eta kontrolatu ahal dituzten kontrapisu publiko-demokratikoak ezartzeko eta mantentzeko premia dago”

Domenico Losurdo filosofo italiarrak ezin hobe azaldu du: esklabotza ez da iraultza liberalen arrakasta gorabehera irauten duen zerbait; aitzitik, arrakasta horren ondoren lortzen du garapenik gorena. Liberalismoaren kontrahistoria bere liburuan, errepaso itzela eman eta izugarri gorriarazten du korronte politiko hau. Zehaztasun historiko osoz, tradizio liberala bazterkeria-klausulez beterik dagoela erakusten du, demokrazia beti oztopo gisa ikusi duela, pobreen eta jendailaren tirania bezala.

Aurreko guztiak ez du eragozten denok izan gaitezen apur bat liberalak (liberal politikoak eta etikoak) eta eskubideen hizkuntzan hitz egin dezagun. Baina kapitalaren bortxaezintasuna zalantzan jarri, eztabaidatu eta ukatu behar dugu; premiazkoa da demokrazia eta arlo publikoa indartzea kapitalaren aurrean. Eta kapitalaren kontra.

Informar de un error
Es necesario tener cuenta y acceder a ella para poder hacer envíos. Regístrate. Entra na túa conta.

Relacionadas

Opinión
Opinión La hostilidad del fin del mundo
Me da por pensar qué tal vez estoy haciendo algo mal, que tal vez tuve que aprovechar las cuatro horas atrapado en un coche para grabar un documental o un reel sobre la necesidad de parar.
Racismo
Arun Kundnani “Arrazakeriak gizarteko baliabideen banaketarekin du zerikusia”
Militante eta ikerlari antiarrazistak abiapuntu argia adierazten du: arrazakeriaren aurka borrokatzea ez da zeregin psikologiko edo diskurtsibo bat, baizik eta egiturak desegiteko premia.
Series
Series Masculinidad hegemónica o plomo: la sátira contra los hombres en ‘The White Lotus’
La serie culmina de forma trágica, llevando al extremo la lógica neoliberal, y se cuestiona si es posible una transformación que no termine cooptada por el propio patriarcado.
Galicia
Galicia A Xunta aprobou a celulosa de Altri argumentando que a súa cheminea de 75 metros sería “icónica”
O Informe de Patrimonio Cultural, favorable á multinacional, emitiuse con base en dúas encargas externas, contratadas e pagadas pola empresa ao ex presidente e ao actual tesoureiro de Icomos-España.
República Dominicana
República Dominicana El Gobierno de Abinader desafía a la ONU expulsando mujeres embarazadas y recién paridas desde los hospitales
La campaña contra las migrantes haitianas del Gobierno de República Dominicana ha llegado a las maternidades. Decenas de mujeres embarazadas o con sus bebés en brazos han sufrido esta política.
Reducción de jornada
Trabajo El Gobierno aprueba el proyecto de ley para reducir la jornada laboral a 37,5 horas
La norma pasará al Congreso donde no cuenta con los apoyos necesarios de todos los socios de Gobierno, por lo que la Ministra de Trabajo ha apelado a la responsabilidad del Partido Popular para que esta nueva jornada laboral salga adelante.
Israel
Israel Netanyahu acelera los planes de ocupación total de una Gaza diezmada por el hambre
El ejército israelí quiere movilizar a 30.000 reservistas para una nueva expansión de la ofensiva sobre Gaza. Las organizaciones dependientes de la ONU alertan de la hambruna y las enfermedades en un enclave en el que escasea el agua potable.

Últimas

Comunidad de Madrid
Comunidad de Madrid Madres organizadas contra los arrancamientos piden una reunión con Infancia
Pamela L.C. ve a su bebé dos horas a la semana después de que se lo retiraran dos días después de su nacimiento. Ella y otras madres han decidido organizarse para pedir medidas que frenen los arrancamientos.
Madrid
Madrid Sareb amenaza con desahuciar el centro social La Animosa, en Hortaleza
Los colectivos que participan del centro social okupado, y que han dado vida a este espacio durante los últimos cuatro años, convocan a defender su permanencia aunque se ha retrasado la fecha de desalojo hasta el 26 de mayo.
Opinión
Opinión España ya roza el 2,5% en gasto militar
Según el autor, investigador del Centre Delàs, el gasto militar real del Estado español será de 40.457 millones de euros y representará respecto al PIB el 2,48%. A esto se sumarán las inversiones comprometidas en programas de armamento.
Comunidad de Madrid
Universidad pública El alumnado de la UNED denuncia el “modelo antipedagógico” tras la supresión de tutorías presenciales
El proceso de eliminación de clases se remonta a 2008, aunque ha sido este año, con el nombramiento Claudia Sevilla como directora de centros asociados de Madrid, cuando el gobierno de Ayuso “ha pisado el acelerador”.
Opinión
Opinión El rentismo es racismo
La posición de las personas migrantes y racializadas en el conflicto del alquiler nos coloca como sujetos esenciales e imprescindibles en la lucha por la vivienda.

Recomendadas

Laboral
Laboral Coidar sen dereitos: a loita das traballadoras nas residencias privadas de Galiza
Sen tempo nin medios para ofrecer uns coidados axeitados, alertan dunha situación insostible nos centros e denuncian a privatización dun servizo a costa do benestar das persoas maiores e dependentes.
Alemania
Alemania Ines Schwerdtner: “Los conservadores tienen esta estrategia de normalizar la AfD, pero eso ha salido muy mal”
De profesión periodista, Ines Schwerdtner ha sido una de las responsables del ascenso de Die Linke, un partido que pasó de no aparecer en las encuestas a superar el 8% en las elecciones de febrero.